Uitgangspunten voor de accreditatie zijn de wet NOVA en de onderwerpen, standaarden, toelichting op de standaarden en beslisregels uit dit toetsingskader.

Bij de aanvraag van de toets nieuwe opleidingen wordt een toetsing gevraagd van het voornemen om een opleiding te starten. Dit betekent dat er sprake is van een plantoetsing en dat de opleiding de kwaliteit van de opleiding nog niet kan aantonen door gerealiseerde resultaten. De opleiding dient wel tenminste het eerste jaar van de opleiding volledig uitgewerkt te hebben, inclusief een opgave van literatuur, kerndocenten en voorzieningen.

Voor de beoordeling van het programma is het essentieel dat het aanvraagdossier tenminste een beschrijving van het programma op hoofdlijnen bevat én een meer gedetailleerde beschrijving van het curriculum van het eerste jaar, waarin per opleidingsonderdeel de doelstellingen, onderwijsvorm, didactisch concept, studieomvang, beoordelingsvorm alsmede de relatie met het werkveld zijn beschreven.

Voor de beoordeling van het onderwerp personeel is een beschrijving van het personeel in termen van kwalificaties, deskundigheid en ervaring noodzakelijk, alsmede voor zover mogelijk een lijst van in te zetten kerndocenten, met een kort cv.

De instelling stelt voor de opleiding een aanvraagdossier op die een beeld geeft van de voorgenomen opleiding. Dit aanvraagdossier wordt opgesteld conform het door NOVA opgestelde format.

De instelling dient een aanvraag voor accreditatie van een voorgenomen opleiding in bij NOVA, vergezeld van de hierboven genoemde informatie.
Tevens wordt bij de aanvraag aangegeven:

• of de voorgenomen opleiding opleidt voor wo-bachelor of wo-master;
• welke varianten van de opleiding (voltijd en /of deeltijd) worden aangevraagd.

De feitelijke toetsing wordt uitgevoerd door een visitatiepanel in opdracht van NOVA. In de toetsing wordt onderzocht of de voornemens en de documenten voldoen aan de standaarden uit dit toetsingskader. De toetsing resulteert in een samenvattend oordeel over de nieuwe opleiding, dat wordt gemotiveerd in een visitatierapport.

NOVA beoordeelt het visitatierapport en het daarin uitgesproken samenvattende oordeel en toetst dat aan dit toetsingskader. Daarbij worden de drie volgende criteria gehanteerd:

• Het kwaliteitsoordeel bij de toetsing is mede gebaseerd op een vergelijking met verwante andere opleidingen en internationaal geaccepteerde criteria voor opleidingen in het desbetreffende domein.
• Het visitatierapport maakt duidelijk, dat de nieuwe opleiding al of niet aan de standaarden voor basiskwaliteit voldoet. Het rapport behandelt minimaal de zeven in dit toetsingskader genoemde onderwerpen, waarbij per onderwerp aan alle standaarden aandacht wordt besteed. Voor iedere standaard wordt een waardering voldoende of onvoldoende gegeven, op basis waarvan per onderwerp een oordeel wordt gegeven. De oordelen worden zo goed mogelijk beargumenteerd met feiten en analyses. Het rapport wordt afgerond met een samenvattend oordeel over de nieuwe opleiding.
• Het visitatierapport beschrijft de bij de toetsing gevolgde werkwijze. Daarbij wordt duidelijkheid gegeven over:
  • gehanteerde methoden;
  • gebruikte informatiebronnen;
  • indien van toepassing het bij de toetsing gehanteerde referentiekader.

Op grond van de uitkomst van de toetsing neemt de accreditatieraad een beslissing. De accreditatieraad stelt het eindoordeel over de verwachte onderwijskwaliteit vast. Alvorens hiertoe over te gaan, vindt een procedure van hoor en wederhoor plaats, waarin de opleiding in de gelegenheid wordt gesteld om op de beoordelingsrapportage van de visitatiecommissie (inhoudelijk) te reageren. Op basis van zijn eindoordeel over de kwaliteit van de opleiding bepaalt de accreditatieraad, volgens daartoe opgestelde beslisregels, de uiteindelijke accrediteringsbeslissing.

De accreditatieraad kent aan de opleiding een positieve of negatieve accreditatie toe. De uitkomsten van de accreditatieraad worden vastgelegd in een openbare notitie.

De accreditatieraad vermeldt bij elke uitvoerbare beslissing de volgende onderdelen:

• de concrete feiten die aan de grondslag liggen van de beslissing;
• de toepasselijke gronden waarop de beslissing steunt.

De motivering moet een voldoende grondslag zijn voor alle onderdelen van de beslissing. De motivering wordt uiteengezet in de beslissing zelf, of in een aan de beslissing toegevoegde nota.

De formele motivering kan geheel of gedeeltelijk volstaan met een verwijzing naar een uitgebracht advies in het visitatierapport, indien:

• het advies zelf geheel of gedeeltelijk de motivering van de beslissing bevat;
• het advies aan de beslissing wordt toegevoegd.

Het accreditatierapport kan per standaard afzonderlijk verwijzen naar het voorafgaand visitatierapport. Een globale verwijzing naar het visitatierapport volstaat niet.

Een accreditatiebeslissing wordt zo snel mogelijk aan de onderwijsinstelling medegedeeld en één werkdag later op de website van NOVA bekend gemaakt.

De accreditatieraad vermeldt bij elke uitvoerbare en te betekenen beslissing de mogelijkheden inzake bezwaar en beroep tegen het accreditatiebesluit.

De aanvraag om accreditatie wordt door het visitatiepanel getoetst in opdracht van NOVA. Daarbij wordt voor elk van de standaarden vastgesteld of de beoordeling voldoende of onvoldoende is. Voor een positief resultaat van de toetsing dient het oordeel over elk onderwerp uit het beoordelingskader voldoende te zijn. Het oordeel per onderwerp komt tot stand op basis van weging van oordelen over de afzonderlijke standaarden van dat onderwerp. Er wordt inzichtelijk gemaakt hoe de beoordeling van de verschillende standaarden heeft geleid tot het samenvattend oordeel over een onderwerp, met andere woorden op basis van de analyse per standaard het oordeel per onderwerp tot stand is gekomen. “Voldoende” betekent dat de verwachting op basis van de ingediende documenten is dat de opleiding gaat voldoen aan de gangbare basiskwaliteit en over de volle breedte een acceptabel niveau zal hebben, “Onvoldoende” dat de aanvraag voor de opleiding onvoldoende aantoont dat de opleiding gaat voldoen aan de gangbare basiskwaliteit.

Eindoordeel

Bij het eindoordeel over de opleiding zal NOVA aangeven hoe dit is gebaseerd op de feiten, de analyse van de feiten en de beoordeling van de opleiding op basis van dit toetsingskader. De accreditatieraad kent aan de opleiding een positieve of negatieve accreditatie toe.

1. Positieve accreditatie: Een positieve accreditatie impliceert dat op basis van de ingediende stukken aannemelijk is dat de opleiding de standaard voor het hoger onderwijs, zoals is vastgelegd in de beoordelingskaders, ten volle zal realiseren. De accreditatie wordt dan ook onvoorwaardelijk aan de opleiding toegekend voor een periode van zes jaar. Hierna dient de opleiding binnen vijf jaar na het besluit van de NOVA accreditatie, de accreditatie voor bestaande opleidingen aan te vragen.
2. Negatieve accreditatie: Een negatieve accreditatie houdt in dat er in de ogen van het NOVA op een breed front sprake is van (zeer) ernstige tekortkomingen in de te verwachten onderwijskwaliteit. Conform de wet mag een instelling na een negatieve accrediteringsbeslissing vanaf drie maanden na het besluit een aangepast verzoek indienen om de opleiding opnieuw te toetsen.

Opleidingsbeoordelingen

Wanneer er sprake is van verschillende varianten van een opleiding (bijvoorbeeld: voltijd en/of deeltijd), dan moet uit de beoordeling blijken dat voor elke variant de basiskwaliteit is gewaarborgd op grond van de standaarden uit het betreffende beoordelingskader om te komen tot een positief eindoordeel over de opleiding.

Indien een opleiding wordt aangeboden op meerdere locaties, kan de opleiding alleen voor accreditatie in aanmerking komen als uit de beoordeling blijkt dat elke locatie voldoet aan de in het betreffende kader genoemde standaarden voor basiskwaliteit.

Het instellingsbestuur dient een aanvraag voor toetsing van de opleiding in bij NOVA. Bij deze aanvraag is alle informatie gevoegd die NOVA nodig heeft om met de behandeling van de aanvraag te kunnen starten. Wanneer een aanvraag voor een toets nieuwe opleiding wordt ingediend voor een feitelijk al bestaande opleiding moet ook de feitelijke kwaliteit van deze opleiding meegenomen worden in de onderbouwing van de aanvraag.

Dat betekent dat feitelijke resultaten in het informatiedossier worden beschreven en in het paneladvies de gerealiseerde kwaliteit mee wordt genomen bij de beoordeling van de diverse facetten uit het beoordelingskader. Indien de opleiding tenminste een cohort afgestudeerden heeft of al een keer het volledige onderwijsprogramma heeft uitgevoerd moet bij de aanvraag een zelfevaluatierapport worden ingediend.

De instelling dient het informatiedossier schriftelijk en in 8-voud in bij NOVA in het Nederlands of het Engels. Indien het informatiedossier wordt ingediend in het Engels, behoort het vergezeld te gaan met een in het Nederlands vertaalde versie van het dossier (bijlagen vallen daar niet onder). De aanbiedingsbrief moet zijn ondertekend door het bevoegde gezag van de instelling. Ook dient de instelling het aanvraagdossier digitaal aan NOVA doen toe komen, bij voorkeur op een cd-rom of memorystick.

NOVA beoordeelt of het informatiedossier voldoende volledig is om de behandeling te starten. Zo nodig verzoekt NOVA de instelling om aanvullende informatie. Zodra het dossier voldoende volledig is, stuurt NOVA een ontvangstbevestiging naar het instellingsbestuur.

In de aanvraag geeft de instelling uitdrukkelijk aan met welke oriëntatie (wo) en op welk niveau (bachelor of master) de opleiding geaccrediteerd moet worden. In de accreditatieprocedure zal ook alleen naar de gevraagde accreditatie gekeken worden.

Bij de aanvraag om accreditatie dienen, naast een informatiedossier conform een door NOVA opgesteld format, de volgende basisgegevens over de opleiding meegestuurd te worden. Deze basisgegevens worden opgenomen in het informatiedossier, het visitatierapport en het besluit van de accreditatieraad.

Administratieve gegevens van de opleiding:

1. Naam opleiding
2. Oriëntatie en niveau opleiding
3. Aantal studiepunten
4. Afstudeerrichtingen
5. Locatie(s)
6. Variant(en) (bijvoorbeeld: voltijd en/of deeltijd)

Administratieve gegevens van de instelling:

1. Naam instelling
2. Status instelling (openbaar of particulier)

Samenstelling van het visitatiepanel

NOVA stelt het visitatiepanel samen en de NOVA benoemt dit visitatiepanel. De te beoordelen opleiding heeft het recht beargumenteerd bezwaren aan te dragen tegen de samenstelling van het visitatiepanel. Het is van belang dat het visitatiepanel op een dusdanige manier wordt samengesteld dat een zinvolle discussie tussen ‘peers’ kan ontstaan, waarbij het panel voldoende onafhankelijk is.

Aan het visitatiepanel worden de volgende eisen gesteld:

1. Het panel bestaat uit ten minste vier leden, onder wie ten minste twee gezaghebbende deskundigen op onderwijsgebied (onder onderwijsgebieddeskundigheid wordt verstaan vakdeskundigheid, internationale deskundigheid of werkvelddeskundigheid).
2. Het panel beschikt in zijn geheel over de volgende deskundigheden:
   • Deskundigheid ten aanzien van de ontwikkelingen in het vakgebied.
   • Internationaal erkende deskundigheid.
   • Werkvelddeskundigheid in het voor de opleiding relevante beroepenveld.
   • Ervaring met het geven en ontwikkelen van onderwijs op het desbetreffende opleidingsniveau en
     deskundigheid ten aanzien van de door de opleiding gehanteerde onderwijsvorm(en).
   • Visitatie- of audit deskundigheid.
3. Het panel is onafhankelijk (de leden hebben ten minste twee jaar geen banden gehad met de instelling waartoe de opleiding behoort).
4. Het visitatiepanel wordt begeleid door een procescoördinator van de NOVA en ondersteund door een externe secretaris die getraind en gecertificeerd is. Ook de secretaris en de procescoördinator zijn onafhankelijk van de desbetreffende instelling. De secretaris en de procescoördinator maakt geen deel uit van het panel.

Alle panelleden en de secretaris verklaren voorafgaand aan het bezoek geen relaties of banden met de desbetreffende instelling te onderhouden, als docent, beroepsbeoefenaar, bestuurslid of als adviseur of op een andere wijze, die een onafhankelijke oordeelsvorming over de kwaliteit van de opleiding ten positieve of ten negatieve zou kunnen beïnvloeden, alsmede dat zij de afgelopen twee jaar geen zodanige relaties of banden met de instelling hebben gehad.

Het lidmaatschap van een panel vereist een professionele houding. NOVA heeft hiertoe een gedragscode voor panelleden en secretarissen opgesteld. Deze gedragscode bevat elementen ten aanzien van de onafhankelijkheid en geheimhouding alsmede ten aanzien van de houding van de panelleden en de secretaris tijdens het beoordelingsproces. Panelleden en secretarissen ondertekenen een onafhankelijkheids- en geheimhoudingsverklaring, voorafgaand aan het beoordelingsproces. Hierin is opgenomen dat zij kennis hebben genomen van de gedragscode. De voorzitter en de secretaris ondertekenen na afloop van het beoordelingproces het beoordelingsrapport nadat alle panelleden hebben ingestemd met het rapport. In het rapport is tevens een verklaring opgenomen dat de beoordeling in onafhankelijkheid heeft plaatsgevonden. Indien er tijdens het beoordelingsproces zaken plaatsvinden die de onafhankelijkheid van de beoordeling kunnen beïnvloeden, kunnen belanghebbenden, zoals panelleden, medewerkers of studenten, dit melden bij NOVA.

Informatiedossier

De opleiding presenteert ten behoeve van de beoordeling door het visitatiepanel een informatiedossier over de opleiding. Het informatiedossier dient het format en de standaarden van het desbetreffende kader te volgen. Het informatiedossier is een op zichzelf staand document, dat zelfstandig te lezen is. Het informatiedossier is bij uitstek het handvat om docenten en ‘peers’ te laten spreken over de inhoud van de opleiding. Het moet dan ook een document zijn waaraan de belanghebbenden zich gecommitteerd hebben. De omvang van het informatiedossier is maximaal 40 pagina’s, exclusief bijlagen.

Locatiebezoek

Het verplichte locatiebezoek ten behoeve van de visitaties duurt in beginsel een dag. Hierbij wordt als werkwijze gehanteerd dat het visitatiepanel vooraf gezamenlijk een voorlopig oordeel heeft gevormd over de opleiding op basis van het informatiedossier en de vragen voor het locatiebezoek heeft geformuleerd. Het visitatiepanel spreekt tijdens het locatiebezoek met het (beoogde) opleidingsmanagement, de (beoogde) leden van de examencommissie en de opleidingscommissie, (beoogde) docenten en waar relevant vertegenwoordigers van het beroepenveld. Daarnaast bestudeert het panel het door de opleiding ter inzage gelegde materiaal. De precieze omvang van de gesprekken, de mogelijke clustering van de gespreksdeelnemers en de verdere inrichting van het bezoek worden bepaald door het panel. Het panel beslist naar eigen inzicht met welke docenten en studenten het wil spreken en welke documenten het wil inzien. De delegaties van de opleiding bestaan in beginsel uit niet meer dan zes personen. Aan het einde van het locatiebezoek koppelt de voorzitter van het visitatiepanel het algemene oordeel en de onderliggende overwegingen op beknopte wijze terug aan de opleiding.

Beoordelingsprocedure binnen het visitatiepanel

Het visitatiepanel geeft een oordeel over alle in het beoordelingskader opgenomen standaarden. Dat oordeel wordt gemotiveerd door een weging van de positieve en kritische elementen uit de bevindingen van het panel. Het oordeel kan zijn: onvoldoende of voldoende. Vervolgens formuleert het panel een algemeen, gewogen en gemotiveerd, oordeel over de kwaliteit van de opleiding. Ook dat oordeel wordt gegeven op de tweepuntsschaal (onvoldoende of voldoende).

Visitatierapport

De secretaris van het visitatiepanel stelt een visitatierapport op van 20 tot 30 pagina’s. Het rapport heeft als voornaamste inhoud de oordelen van het panel op de onderwerpen. Het panel geeft daarbij een onderbouwing op basis van het informatiedossier van de opleiding, de gesprekken met de vertegenwoordigers van de opleiding en de onderliggende data uit het ter inzage liggende materiaal. In het rapport zijn aansprekende en representatieve voorbeelden opgenomen. Het panel doet in het rapport verslag van de wijze waarop het zijn bezoek heeft ingericht en op welke wijze tot de keuze van gesprekspartners en documenten is gekomen.

Het visitatierapport wordt voorafgegaan door een samenvattend oordeel over de kwaliteit van de opleiding van maximaal twee pagina’s. Indien er eventuele verbeteracties mogelijk zijn, dan zijn deze in een aparte paragraaf van het rapport opgenomen. Verder bevat het rapport een scoretabel met de paneloordelen, informatie over de datum/data van het locatiebezoek, de namen van de gespreksdeelnemers, de basisgegevens over de opleiding, een overzicht van het bestudeerde materiaal en de onafhankelijkheidsverklaringen van de panelleden en de secretaris.

NOVA stuurt het visitatierapport naar het bestuur van de instelling nadat alle panelleden hebben ingestemd met de inhoud van het rapport. De instelling krijgt de gelegenheid om binnen een termijn van twee weken te reageren op feitelijke onjuistheden in het rapport, waarna de voorzitter van het panel het rapport definitief vaststelt nadat alle panelleden hebben kennisgenomen van en ingestemd met de inhoud van het rapport. Het rapport wordt ondertekend door de voorzitter en de secretaris van het panel en ter besluitvorming aangeboden aan NOVA.